به گزارش خبرگزاری حوزه، کتاب «آداب معاشرت» به قلم آقایان «سید محمد مقدس نیا» و «محمد مهدی محمدی» به ابعاد مختلف معاشرت در موضوعات گوناگون پرداخته است که در شماره های مختلف تقدیم نگاه شما خوبان خواهد شد.
راز چیست؟
«سـرّ» یـا «راز» چـیـزی اسـت کـه بـایـد پـنـهـان داشـت یـا بـه اشـخـاص مـخـصـوص گـفـت. «۲۰۲»
هـر فرد، خانواده، تشکیلات و جامعه ای، کم و بیش، دارای اسرار و اطلاعاتی است که دیگران نـبـایـد از آن آگاه گردند، زیرا بر ملا کردن آن برای دیگران، چه بسا سبب لطمه خوردن یا نابودی گردد.
رازهـا نـسـبـت بـه افراد، تشکیلات، جامعه ها، زمان ها و مکان های مختلف، گوناگون بوده و حتی اهـمـیـّت آن نـیز نوسان دارد. گاه مطلبی برای مجموعه ای راز محسوب می شود که باید محفوظ بـمـانـد، ولی هـمـین نوع آگاهی برای مجموعه دیگر نه تنها مخفی کردنش سودی ندارد، بلکه برملا شدنش سودمندتر است.
بطور مثال: انـتـشـار عـمـلکـرد و تولید یک کارخانه، دادن بیلان کار، شیوه استخدام افراد، برنامه آینده، کـاری عـادی و حـتـی سـودمـنـد اسـت، ولی چـنـیـن کاری در یک مجموعه نظامی یا اطلاعاتی نوعی خودکشی و انتحار محسوب می شود.
ضرورت رازداری
هـر فـردی در زنـدگـی فـردی و اجـتـمـاعـی خـویـش، خـواه نـاخواه مطلبی برای نگفتن دارد که بـایـستی در نگهداری آن کوشا باشد، برخی مربوط به خود و برخی مربوط به خانواده یا جـامـعـه و غـیـره است، باید هر راز و رمزی در محدوده مجاز خود حفاظت شود. امروزه با توجه به وسـائل قـوی و حـسـّاس جاسوسی و اطلاعاتی و کاربرد آن در سرنوشت ملّتها، ضروری بودن رازداری بـدیـهـی و شـناخته شده است و گذشته از آنکه فضیلت اخلاقی به حساب می آید، در موفقیت و کارآیی زندگی تأثیری بسزا دارد.
امیرمؤمنان علیه السلام فرموده است :
«اَلظَّفَرُ بِالْحَزْمِ وَالْحَزْمُ بِاِجالَةِ الرَّاءْیِ وَ الرَّاءْیُ بِتَحْصینِ الاَْسْرارِ» «۲۰۳»
پـیـروزی بـسـتـه بـه محکم کاری است و آن هم بستگی به اندیشه دارد و اندیشه به نگهداری رازهاست.
در سخنی دیگر، موفقیتها را در سایه رازداری دانسته و فرموده است :
«اَنْجَحُ الاُْمُورِ ما اَحاطَ بِهِ الْکِتْمانُ» «۲۰۴»
موفقترین کارها آن است که پنهان کاری آن را فرا گیرد.
و بـر عـکس، افشای اسرار سبب عدم موفقیت و حتی باعث سقوط می شود. چنان که حضرت صادق علیه السلام فرمود:
«اِفْشاءُ السِّرِّ سُقُوطٌ» «۲۰۵»
برملا کردن راز «مایه» سقوط است.
بـا توجه به حیاتی بودن مسائل نظامی و فراوانی دشمنان انقلاب اسلامی، ضرورت و اهمیت راز داری برای یک پاسدار چندین برابر است و عزیزان سپاهی باید متوجه باشند که افشای کـوچـکـترین اطلاعات نظامی، سرنخ بسیار ارزنده ای برای دشمن محسوب می شود که به سبب آن خـواهـد توانست خدای ناخواسته ضربه ای کاری به نظام و انقلاب وارد کند. پس رازداری از اصـول اولیـه پـاسـداری اسـت و کـسـی کـه نتواند راز و رمز تشکیلات متبوع خود را حفاظت کند، باید در اندیشه تجدید نظر در اخلاق خویش یا به فکر کار دیگری باشد.
عوامل افشای راز
بـرای دوری جـسـتـن از خـصـلت زشـت راز افـشـانـی، نـخـسـت بـایـد عوامل و انگیزه های آن را شناخت.
این عوامل عبارتند از:
۱ ـ پـرحـرفـی: اشـخـاص پـرحـرف، بـرای اشـبـاع مـیـل سـخـنـگـویـی از هـر دری سـخـن بـه مـیـان مـی آورنـد و یـافـتـه های خویش را به دیگران انتقال می دهند. چنین کاری سبب می شود که «از پرده برون افتد راز.»
۲ ـ خـودنـمایی: در گردهمایی ها سخن از مطالب پراکنده به میان می آید و هر کسی تلاش می کـند با ارائه مطلب جدیدی نظر حاضران را به خود جلب کند. جوّ چنین مجالس سبب می شود که افـراد، اسـنـاد طـبـقـه بـنـدی شـده را کـه دیـگـران کـمـتـر بـه آن دسـتـرسـی دارنـد، نقل کنند تا در میان اهل مجلس جایی باز کنند و سری در بین سرها داشته باشند.
۳ ـ دوسـتـی و رفاقت: سوّمین انگیزه فاش سازی اسرار، دوستیها و رفاقتهاست. از این رو، یک نـیـروی نـظـامی باید توجه داشته باشد که مرز دوستی و رفاقت را با حریم تشکیلات متبوع خـود جـدا کند و نه تنها اسرار نظامی بلکه اسرار شخصی خود را نیز در اختیار دوستانش قرار ندهد.
فلسفه این کار را حضرت صادق علیه السلام چنین بیان می کند:
«لا تُطْلِعْ صَدیقَکَ مِنْ سِرِّکَ اِلاّ عَلی ما لَوِاطَّلَعَ عَلَیْهِ عَدُوُّکَ لَمْ یَضُرَّکَ فَاِنَّ الصَّدیقَ قَدْ یَکُونُ عَدُوَّکَ یَوْماً ما» «۲۰۶»
دوسـتـت را بـر آن مـقـدار از اسـرارت آگـاه سـاز کـه اگـر دشـمـنت هم آن را بداند به تو زیان نرساند، شاید دوستت نیز روزی دشمنت گردد.
زنهار مکن تکیه کلّی بر یار // راز دل خود ز دوست پنهان می دار
روزی باشد که دوست دشمن گردد // برگردد و دشمنی کند آخر کار
۴ ـ احـسـاسـات و عـصـبـانـیـت: بـسـیـار اتـفـاق مـی افتد که فرد یا افرادی بر اثر ناراحتی و احساساتی شدن اسراری را فاش می سازند. یک فرد نظامی باید همواره بر اعصاب و اعضای خویش مسلّط باشد و نزاع و مشاجره او را عصبانی و احساساتی نکند تا اسرار مخفی سازمان خود را برملا سازد.
۵ ـ عـلایـم و آمـار: هر یک از علایم و مشخّصات یک تشکیلات نظامی و سازمانهای وابسته به آن در افـشـای مـاهـیـت آن نـقـش دارد، چـنـان کـه انـتـشـار آمـار نـیـز در ضـربـه زدن بـه آن نـقـش اوّل را داراست. از این رو، حفظ آمار و ارقام پرسنل، خودروها، کارخانجات، ناوگانهای دریایی، هـوایـی، زمـیـنـی، پـادگـان هـا، زاغـه هـای مـهـمـّات و امـثـال آن از مسائل حیاتی یک تشکیلات نظامی به حساب می آید که با دقّت هرچه تمامتر باید اجرا شود و نـیـروهـای نـظـامـی مـی بایست هشیار باشند که دشمن با به دست آوردن یک قطعه عکس، نام یک فـرمـانـده یـگـان، آرم اسـلحـه، آمـار پـرسـنل، حتی مقدار غذایی که پخته می شود، می تواند سـرنـخـی پـیـدا کـرده، افـکـار پـلیـد و شـیـطـانـی خـویـش را جـامـه عمل بپوشاند.
۶ ـ وسـائل ارتـبـاطی: بی سیم، بولتن، تلفن، نامه، مصاحبه، بیانیه و مانند آن نیز به نـوبـه خـود در افـشـای اسـرار تـشـکـیـلات نـقـش بـسـزایـی دارد. هـر یـک از وسـائل یـاد شـده بـایـد بـطـور صـحـیـح و بـا دقـّت بـه کـار گـرفـتـه شـود و پرسنل نیز نسبت به کاربرد آن بگونه ای اصولی توجیه شوند.
امـروزه کـارآیـی و اهمیت وسائل ارتباطی در سیستم نظامی بر کسی پوشیده نیست، بطوری که یـکـی از ارکـان کـار نـظـامـی به حساب می آید؛ گاهی یک بیانیه یا پخش خبر، بود و نبود یک دسـتـگـاه بـی سیم، کشف یک مکالمه تلفنی یا شنود رادیویی ممکن است سرنوشت جنگی را رقم بزند و ملّتی را به سرافرازی یا سیه روزی برساند.
از ایـن رو، بـی دقـّتـی در اسـتـفـاده وسـائل یـاد شده نه تنها بازدهی و کارآیی آن را خنثی می سازد، بلکه وسیله انهدام نیروهای خودی و خسارت و خواری مملکت و ملّت می گردد و چنین مباد!
پی نوشت ها:
۲۰۲- فرهنگ نظام، سید محمدعلی داعی الاسلام، واژه راز، نشر دانش.
۲۰۳- نهج البلاغه، ص ۱۱۱۰ .
۲۰۴- شرح غررالحکم، ج ۲، ص ۴۵۸ .
۲۰۵- بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۲۲۹ .
۲۰۶- سفینة البحار، ج ۲، ص ۴۶۹ .
